تسبیحات اربعه

تفاسیر مختلف و معانی آن...

برام جالب بود، واسه اولین باره که اینارو شنیدمو دیدم...

تا بحال زیاد بهش توجه نمیکردم، حتی نه به این دید!!!  البته نه اینکه غلط بخونم و معنی ستایش آمیزشو ندونم ولی به این شکل به این چهار تسبیح نگاه نکرده بودم.

شاید برای بعضبا مثه من جالب باشه و البته خالی از لطف نباشه حرفیدن راجع به اون...

«سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر»

وقتی بیشتر بهش فکر می کنیم و جدا جدا میبینیمو میسنجیم.. وای خدا!! جالبه و رمزآلود...

آخه چرا تسبیحات؟! فقط سبحان الله شرایط تسبیح رو داره!! و بقیه (الحمدالله)تحمید و (لااله الا الله)تهلیل و (الله اکبر)تکبیر.

یکی از چیزایی که راجب این قضیه پیدا کردم اینه که:

تسبیح به معنای منزّه دانستن خدا از عیب و نقص است ؛ از این حیث ، تحمید هم تسبیح است ؛ زیرا تحمید منزه دانستن خدا از هر ناپسندی است ، زیرا گفته شده : « التحمید هو الثناء على علوه و ارتفاعه ذاتا و صفاتا و أفعالا عن کل نقیصة و علة »؛ یعنی تحمید همان ثنایی است که بر بزرگی و رفعت شأن خدا از نظر ذات و صفات و افعال ، صورت می گیرد .

 تهلیل نیز تسبیح است ؛ زیرا تنزیه خدا از هر گونه شریک و همتاست .

تکبیر نیز تسبیح است ؛چرا که  تنزیه خدا از هر گونه محدودیت و توصیف ناقص است .

بنابراین سه ذکر تحمید و تهلیل و تکبیرهم خود، نوعی تسبیح  ، بلکه سرور همه تسبیحات هستند .(عبد الحسین طیب، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‏1، ص 172 ؛ میانجی محمد باقر، بدائع الکلام فی تفسیر آیات الأحکام، ص 171)

 در رکعات سوم و چهارم نماز می توان به جای حمد تسبیحات اربعه را خواند که سرّ چهارگانه بودن این تکبیرات چهار ضلعی بودن کعبه و بیت المعمور و عرش الهی است. (عبدالله ، جوادی آملی ، اسرار الصلوة ، ص79)

به عبارت دیگر حقیقت عینی و خارجی که این تسبیحات به آن اشاره دارند ، یک موجود واقعی و عینی در عالم برتر به نام بیت المعمور است که چهار وجه دارد و هر قسمت از این تسبیحات به یکی از آن وجوه اشاره می کنند .

در ابتدای تسبیحات نمازگزار سبحان الله گفته و خداوند را از نسبتهایی که مخلوقین به او می دهند پاک و منزه می شمرد و اقرار می کند که عبادت ما شایسته مقام قدس او نیست، اما چون خود خدا اذن داده و بلکه امر فرموده که همین عبادتهای ناقص را انجام دهیم ادامه داده و از این بابت از خداوند قدردانی نموده و حمد و ثنای الهی را بر زبان جاری می کند و سپس لا اله الا الله گفته و اعلام می کند که هر گونه ستایش و پرستش فقط مخصوص خداست و لیس فی الدار غیره دیار، و در پایان الله اکبر گفته و مجدداً تاکید می نماید که اینها که ما می فهمیم و بر زبان جاری می نماییم هرگز لایق مقام ربوبی نبوده و خداوند متعال بزرگتر از آن است که به وصف در آید.

همچنین گفته شده که الحمدلله اشاره به توحید افعالی و لااله الا الله اشاره به توحید صفاتی و اسمائی و الله اکبر اشاره به توحید ذاتی دارد و سبحان الله ابتدای تسبیحات بیانگر تنزیه خداوند از تمامی این مراتب تصور شده می باشد . و چون سوره حمد نیز به نوعی مشتمل بر این توحیدات ثلاثه است این تسبیحات می توانند در رکعات سوم و چهارم ، جایگزین سوره حمد گردند. (قاضی سعید محمدبن محمد مفید قمی ، الاربعینات، ص46-47) 

من میخواستم این پست وبلاگو بزارم رو قضیه خواندن تسبیحات به جای حمد(تسبیحات اربعه از زمان پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بوده منتهی می دانید که نمازگزار مخیّر است در رکعت سوم و چهام سوره حمد بخواند یا تسبیحات اربعه، اهل سنت فقط سوره ی حمد را می خوانند.) و مسائل مربوط به اون ولی وقتی به خود تسبیحات رسیدم و مشغول جمع آوری مطالب شدم دلم گفت که بجا مسائلش اول خودشو بشناس بعد...!!!

خب... حالا هم که قضیه به اینجا رسید و ادامش...

و اما یه چیز جالب از تفسیر تسبیحات دوست داشتنیه چهارگانمون...

امام حسین علیه السلام: مردى یهودى خدمت رسول خداصلى الله علیه وآله رسید و... گفت: من از ده سخن که خداى تعالى در بقعه مبارکه، در مناجات موسى، به او عطا فرمود، از تو مى پرسم که آنها را جز پیامبر مرسل یا ملک مقرب نمى داند.

پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: از هر چه مى خواهى، بپرس.

گفت: براى من، از تفسیر "سبحان اللَّه والحمدللَّه و لا اله الا اللَّه و اللَّه اکبر" بگو.

پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: خدا مى دانست که آدمیزاد و جن، به خداى تعالى دروغ مى بندند، پس فرمود: سبحان اللَّه یعنى او از آنچه آنها مى گویند پاک و مبرا است. سبحان الله...

اما الحمدللَّه . خدا مى دانست که بندگان نمى توانند سپاس نعمت هایش را به جاى آورند. پس خودش را ستایش نمود، پیش از آنکه خلایق او را حمد کنند. اگر این کلام الهى نبود، خداوند به هیچ کس نعمتى نمى داد. الحمدالله!!

اما لااله الااللَّه . معنى این سخن، وحدانیت خداوند است. خدا هیچ عملى را جز به وسیله آن نمى پذیرد و جز به واسطه آن کسى وارد بهشت نمى شود. این کلام را، «کلمه تقوى» گفته اند چون در روز قیامت، ترازوى عمل را سنگین مى کند. لااله الا الله.

اما اللَّه اکبر. بالاتر و والاتر از آن، سخنى نیست و نزد خدا محبوب ترین است. اللَّه اکبر یعنى بزرگتر از خدا چیزى نیست. عظمت این کلمه از آن رو است که به خاطر کرامتى که نزد خدا دارد، آغاز هر نمازى با آن است و نامى است از نام هاى برتر و بزرگ تر خدا. الله اکبر! الله اکبر! (الاختصاص، شیخ مفید، ص 40.)

و بشنوید از ارتباط این چهار حرف:

تسبیح (سبحان الله) به معنای اعلام انزجار از طرز فکر مشرکان است: «سبحان الله عما یشرکون» حشر/23 و «سبحان الله عَما یصفون» صافات/159 ؛ در حقیقت، «سبحان الله» تبرّی عمومی از همه کسانی است که نسبت به خدای سبحان دارای بینش شرک آلودند. اما تحمید «الحمد لله» یعنی حمد مخصوص خداوند است و چون خدا می‏دانست که بندگان، شکر او را به طور شایسته ادا نمی‏کنند، خودش بر خود، حمد روا داشت. یعنی او خود را چنین حمد کرده است، تا دیگران آگاه شوند. اما تهلیل (لا اله الاّ الله) برای نفی هر گونه آلهه باطل و اثبات الوهیت خداوند هستی است. (لا اله الاّ الله) کلمه توحید است و هیچ عملی بدون آن مقبول نیست:«لایَقبل اللهُ الأَعمال اِلا بَها و هی کَلِمة التقوی»؛ (بحار/9/294) . حتی خیرات کافر نیز مورد قبول نیست، زیرا اگر کسی اهل «لا اله الاّ الله» نبود، ترازوی اعمالش سبک است و کسی که میزان اعمال او سبک و تهی باشد اهل دوزخ است: «و أَما مَن خَفّت مَوازینه فأُمه هاویة و ما أَدریک ماهیة نار حامیة» قارعه/8-11 . از این رو تهلیل، کلمه تقواست و کلمه‏ای است که ترازوی اعمال انسان را سنگین می‏کند: «یَثقل لله بها المَوازین یَوم القیامة» ؛(بحار/9/294) و وقتی ترازو سنگین شد، صاحب عمل در «عیشة راضیة» به سر می‏برد: «فأما مَن ثَقلت مَوزاینه فهو فی عیشةٍ راضیة» قارعه/6-7 . آنگاه در تفسیر تکبیر (الله اکبر) فرمود: «فهی کلمة أَعلی الکَلمات و أحبها الی الله عزّ و جلّ» (بحار9/294)؛ کلمه تکبیر از سایر کلمات، برجسته تر و نزد خداوند محبوبتر است. «الله اکبر»، یعنی چیزی از خدای سبحان بزرگتر نیست. گرچه در تفسیر «الله أکبر» گفته شد:«اِنه أَکبر مِن أن یُوصف»، لیکن آیات «سبحان الله عما یصفون»صافات/159 و «سبحان الله عما یُشرکون» حشر/23 ، این مفهوم تنزیهی را تبیین می‏کند. «الله اکبر» یعنی خدا از هر چیزی بزرگتر است و در نتیجه، بزرگتر از آن است که وصف شود. غرض آن که عمومیت «شیء» شامل وصف کردن نیز می‏شود، یعنی خداوند از وصف شدن هم بزرگتر است. سپس رسول گرامی(ص) فرمود: در عظمت این کلمه (الله اکبر) همین بس که نماز، یعنی ستون دین و مناجات نماز گزار با خدا، بدون آن شروع نمی‏شود: «لا تفُتح الصَلاة اِلا بها لِکَرامتها عَلی الله و هو الِاسم الَأعزّ الرکرم»؛ (بحار9/294). آیة الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن کریم ج 9 (سیرة رسول اکرم در قرآن)

....

خیلی دوست دارم بحث رو ادامه بدم اما دیگه همه خوابیدن حتی خانومی!! و منم چشام نیم بنده:دی و اینکه ادامه کار باعثه آزارشون...

واو!

مطمئنا خیلی چیزای دیگه ای هم هست که هنوز کوچکترین اطلاعی ازش ندارم!!!

خدا کمک کنه همین شتاب و علاقه ای که واسه دونستن این چیزا دارم حداقل تا دونستن واجباتم بمونه و بتونم بفهممشون...

ان شاءا...

فعلا....